Warszawa 12.08.2018
|
Pan Poseł Bartłomiej Wróblewski |
Edukacja domowa
analiza stanu obecnego oraz propozycje rozwiązań ustawowych
Szanowny Panie Pośle,
Nawiązując do krótkiej rozmowy o aktualnych problemach rodzin edukacji domowej która miała miejsce miesiąc temu przesyłam pełniejszą informację na temat stanu bieżącego sytuacji rodzin edukacji domowej oraz propozycje rozwiązań uszczelniających system oświaty przy jednoczesnym zachowaniu deklarowanego przez rząd wsparcia rodzin, wzmacniającego wizerunek rządu jako sympatyka rodzin, promującego modę na rodzinę.
Wzrost w ostatnich latach zainteresowania edukacją domową doprowadził do tego iż w środowisku szkół (a może raczej dyrektorów) pojawiły się pojedyncze przypadki nadużyć które położyły się cieniem na całym środowisku edukacji domowej. Następstwem tego było nagłe i drastyczne ograniczenie subwencji oświatowej przekazywanej na dzieci edukacji domowej o 40%. Dodatkowo małe szkoły z terenów wiejskich utraciły dodatek z tytułu położenia szkoły dla dzieci edukacji domowej. Ruch ten miał ograniczyć atrakcyjność tej formy edukacji dla szkół i wyeliminować z rynku nieuczciwych graczy. W efekcie rząd naraził się na falę krytyki i zarzuty o dyskryminację dzieci edukacji domowej. W styczniu 2016 roku pani minister Anna Zalewska powołała grupę roboczą której zadaniem było przeanalizowanie problematyki edukacji domowej wraz z jej finansowaniem. W efekcie 6 miesięcy prac powstał rzetelny model matematyczny finansowania oraz szereg propozycji rozwiązań usprawniających współpracę rodziców ze szkołami. Niestety wnioski z prac zespołu nie zostały wdrożone a wręcz przeciwnie w nowej ustawie prawo oświatowe pojawiły się rozwiązania sprzeczne z proponowanymi przez zespół rozwiązaniami. Było to wprowadzenie rejonizacji wojewódzkiej oraz ograniczenie dostępu do poradni psychologiczno-pedagogicznych wyłącznie publicznych. Mamy więc aktualnie dosyć kuriozalną sytuację w której za przewinienia dyrektorów szkół odpowiedzialność ponoszą rodziny edukacji domowej.
Jako przedstawiciele rodzin edukacji domowej jesteśmy zdecydowanie za wyeliminowaniem nieuczciwych podmiotów z rynku. Potrzebujemy jednak rozwiązań wycelowanych w te podmioty a nie w rodziny i dla tego przesyłamy propozycję rozwiązań, które naszym zdaniem lepiej zabezpieczą interes państwa Polskiego ale też rodzin edukacji domowej.
Proponujemy przywrócenie możliwości wyboru szkoły z terenu całej Polski przy jednoczesnym wprowadzeniu centralnego rejestru wszystkich uczniów co uniemożliwi przekazywanie subwencji na osoby zamieszkujące poza Polską oraz uniemożliwi przekazywanie wielokrotnie subwencji na tego samego ucznia (brak możliwości ewidencjonowania danego ucznia w różnych szkołach w tym samym czasie). Obecne rozwiązanie prowadzi do rozbicia rodzeństwa na różne szkoły a także problemem dla części rodzin jest znalezienie szkoły zgodnej z wyznawanymi wartościami o odpowiedniej orientacji wyznaniowej. Szczególnie dotkliwe jest to ograniczenie w stosunku do uczniów szkół średnich, których jest znacznie mniej. Uczniowie stacjonarni szkół średnich nie podlegają żadnym ograniczeniom obszarowym co rodzi poczucie dyskryminacji wśród rodzin edukacji domowej.
Proponujemy wprowadzenie dodatkowego wynagrodzenia w szkołach publicznych nauczycieli przeprowadzających egzaminy klasyfikacyjne i koordynatorów edukacji domowej. Rozwiązanie to przyczyni się do większej otwartości placówek publicznych na edukację domową a rodzicom da większą możliwość współpracy ze szkołami lokalnymi.
Ze względu na brak jakichkolwiek przesłanek w badaniach naukowych wyróżniających jakąkolwiek grupę dzieci dla których edukacja domowa byłaby wskazana lub niewskazana wydaje się być bezcelowym utrzymywanie wymogu uzyskiwania opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej. Jeżeli rodzina ma być traktowana podmiotowo to decyzja o podjęciu edukacji domowej powinna być wyłącznie decyzją rodziców dziecka a w przypadku szkoły nie obwodowej także dyrektora takiej placówki.
Rodzice zgłaszają wiele nieprawidłowości w procesie uzyskiwania opinii z publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych. Nieprawidłowości te bardzo często wynikają z bardzo znikomej lub żadnej znajomości tematu edukacji domowej i dotyczą zarówno sposobu przeprowadzenia badań jaki i samego procesu wnioskowania i wydawania opinii.
Edukacja domowa stała się także bardzo popularna wśród polskiej emigracji jako skuteczny środek podtrzymywania polskości oraz jako znaczne ułatwienie podjęcia decyzji o powrocie do kraju. Przy obecnym poziomie finansowania jest to dodatkowo najtańsza z form edukacji dzieci Polonii. Aktualne rozwiązania prawne czyli rejonizacja pozbawiła dzieci z zagranicy możliwości korzystania z edukacji domowej. Proponujemy aby ponownie rozważyć temat edukacji domowej dla Polonii oraz sposobów jej finansowania w wysokości obniżonej w stosunku do dzieci przebywających w Polsce ze względu na ograniczoną możliwość korzystania ze wsparcia szkoły. Proponujemy aby kryterium wysokości i źródła finasowania oprzeć na informacji o kraju w którym rodzice płacą podatki. To automatycznie rozwiązuje problem osób przebywających krótkotrwale za granicą.
Z poważaniem
dr inż. Mariusz Dzieciątko
przewodniczący grupy roboczej ds. edukacji domowej przy MEN
prezes Stowarzyszenia Edukacji w Rodzinie