System wychowawczy Marceliny DAROWSKIEJ – główne idee
- Idea nauczania wychowującego, mającego na uwadze nie tylko kształcenie umysłowe, ale też kształcenie serca, ducha i postaw moralnych.
- Atmosfera wychowania oparta na:
- ZAUFANIU obustronnym;
- ŁAGODNOŚCI I DOBROCI, ale dobroci stanowczej i konsekwentnej, bo „jeśli będzie stanowczość bez miłości, to się zbuntują, jeśli będzie miłość bez stanowczości, to się zaśmieją”;
- CIERPLIWOŚCI, która nie jest tolerowaniem złego, ale świadomością, że dziecko potrzebuje czasu, by wykorzenić w sobie zło.
- Wartości, do których należy wychowywać:
- PRAWDA – „o zakorzenienie prawdy w duszach dzieci największe będziemy mieć staranie”. Należy pomóc dzieciom widzieć swoje uczucia i czyny takimi, jakie są w rzeczywistości;
- BEZINTERESOWNOŚĆ, „bo ona rozpaczliwie zanika na świecie”;
- WDZIĘCZNOŚĆ, „bez której nie ma ani miłości, ani sprawiedliwości, tylko chłód i pycha”;
- WIERNOŚĆ OBOWIĄZKOM, „które są poręczami na drodze życia – niewierność obowiązkom jest niewiernością Bogu”;
- PATRIOTYZM, ponieważ Bóg nas stworzył Polakami i nie sposób kochać ojczyzny niebieskiej, nie kochając ziemskiej;
- KSZTAŁCENIE WOLI, bo „tym jest człowiek, czym jest wola jego” dlatego trzeba wzmacniać wolę przez poszanowanie obowiązku, prawa, władzy.
- Budzenie życia umysłowego:
- Nauczyć samodzielnego myślenia, by dzieci nie dały się uwieść fałszywym zasadom świata; doprowadzać do wysnuwania własnych wniosków, kojarzenia momentów analogicznych, wyszukiwania kontrastów;
- Odejść od encyklopedyzmu, bo nadmiar wiedzy encyklopedycznej blokuje myślenie twórcze; należy kłaść nacisk na to, co istotne, pomijając szczegóły;
- Powinno się kłaść nacisk na wychowanie praktyczne umiejętności przydatnych w życiu;
- Proces nauczania tak zorganizować, aby przekazywane były dzieciom prawdy chrześcijańskie, ponieważ „Bóg jest Panem wiadomości”.
- Przedmioty:
- Religia daje podstawę życiu;
- Język polski „jest zwierciadłem ducha narodu” dlatego trzeba go poznać w całym bogactwie i pięknie;
- Języki obce należy poznawać gruntownie ponieważ są kluczem do wiedzy, a ich znajomość ułatwia znacznie prace umysłowe;
- Historia – pokazywać źródła i następstwa wydarzeń, zapoznawać z prawami, obyczajami i bohaterami narodu.
- Geografia – wyuczyć podróżowania po wszystkich częściach świata, wtedy poznawanie świata nie męczy, ale jest przygodą;
- Nauki przyrodnicze – dawać zrozumienie tajemnic i zjawisk przyrody, tak aby odkrywać w nich mądrość Tego, który je stworzył;
- Arytmetyka – daje narzędzie pomagające umysłowi dziecka logicznie patrzeć na świat i podejmować stawiane przez niego zadania;
- Estetyka i sztuki piękne – to odbicie literatury, a także ducha człowieka jego myśli i wyobrażeń, nie należy jednak zmuszać do nich tych, którzy nie mają uzdolnień plastycznych, muzycznych czy tanecznych;
- Kaligrafia i deklamacja – piękne pisanie i piękne czytanie poezji i prozy to skrzydła jakie możemy dać dziecku i jakby przedłużenie sztuk pięknych;
- Pedagogika – uczy wychowywać następne pokolenia, pokazuje działanie i jego konsekwencje oraz powinna w Bogu się zaczynać i w Bogu kończyć;
- Roboty ręczne i gospodarstwo – czyli co każdy mały mężczyzna znać powinien o technice i narzędziach lub młoda kobieta o ogrodzie, gotowaniu i sprawach ogniska domowego.
System ten można zdefiniować jako antropologiczną, personalistyczną pedagogikę prawdy, zaufania i współpracy
