W dniu 18 maja 2016 r. odbyło się spotkanie przedstawicieli grupy roboczej ds. kontaktów z MEN z p. Maciejem Kopciem – podsekretarzem stanu w MEN. Środowisko edukacji domowej reprezentowali:
Mariusz Dzieciątko, Jan Urmański, Krzysztof Tusiński
W trakcie rozmów poruszono następujące kwestie:
- zmiany systemowe odnośnie edukacji domowej mogące skutkować ograniczeniem wyboru przez rodziców szkoły, której dyrektor wydaje zgodę (w kontekście wypowiedzi minister Anny Zalewskiej w Sejmie w dniu 11 maja 2016 r.) – ze strony Ministra Macieja Kopcia padła deklaracja, iż obecnie w Ministerstwie nie toczą się żadne prace legislacyjne w tej kwestii
- schemat rozmów odnośnie edukacji domowej – ze strony Ministra Macieja Kopcia padła deklaracja, iż wszelkie zmiany odnośnie organizacji i finansowania edukacji domowej zostaną omówione podczas kolejnych spotkań grupy roboczej ds. edukacji domowej
- ze strony Ministra Macieja Kopcia padła deklaracja, iż w MEN nie toczą się żadne prace i rozmowy odnośnie edukacji domowej poza spotkaniami z grupa roboczą
- zaufanie na linii MEN – środowisko edukacji domowej – bardzo istotne jest, aby wszelkie możliwe zmiany były dyskutowane podczas spotkań z grupa roboczą, gdyż środowisko jest zaniepokojone wobec pojawiających się informacji o zmianach, które nigdy nie były przedmiotem rozmów. Stawia to w bardzo niezręcznej sytuacji członków grupy roboczej ds. edukacji domowej
- Pan Minister zaznaczył, że ewentualne prace i szacunki konsekwencji zmian będą podejmowane z udziałem osób pracujących z grupą roboczą
- przedstawiono historię zmian legislacyjnych odnośnie edukacji domowej w polskim prawie oświatowym:
- 1932 r. – w II RP edukacja domowa była równouprawnioną formą edukacji
- 1956 r. – likwidacja edukacji domowej dekretem o obowiązku szkolnym wprowadzonym przez komunistów
- 1991 r. – przywrócenie możliwości edukowania domowego przez sejm kontraktowy – możliwość uzyskania zgody w dowolnej szkole w Polsce, brak corocznych egzaminów
- 1996 r. – wprowadzenie ograniczeń przez postkomunistów: zgoda wydawana wyłącznie w rejonowej szkole publicznej, uznaniowość zgody na edukację domową, egzaminy
- 2007 r. – wypowiedź Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Praw Dziecka w piśmie o sygnaturze ZBA-500-3/07/KB z 16 stycznia 2007 r. do Ministra Edukacji Narodowej wskazujące na niezgodność istniejących rozwiązań z Konstytucją RP
- 2007 r. – projekt zmian dotyczący edukacji domowej przygotowany przez rząd Jarosława Kaczyńskiego – projekt zakładał m.in. zniesienie obowiązku wydawania zgody na edukację domową przez rejonowe szkoły publiczne
- 2009 r. – na wniosek Rzecznika Praw Dziecka, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Stowarzyszenia Edukacji w Rodzinie ponownie zniesiono ograniczenia wydawania zgody na edukację domową przez rejonowe szkoły publiczne, zniesiono uznaniowość decyzji. Wprowadzono standaryzację przepisów dotyczących egzaminów oraz możliwość korzystania z zajęć
dodatkowych, wprowadzono termin 31 maja – jako graniczny złożenia podania do dyrektora przed nowym rokiem szkolnym - 2014 r. – na wniosek grupy posłów zniesiono termin 31 maja
- przedstawiciele środowiska edukacji domowej wskazali, iż ze strony środowiska nie może być zgody na uszczuplenie możliwości wyboru szkoły dla rodzin edukacji domowej poprzez ograniczenie wydania zgody do szkoły na terenie gminy, w której uczeń mieszka czy też do obwodowej szkoły publicznej
- wskazano również, iż dla rodziców edukacji domowej ta kwestia ma podstawowe znaczenie i musi być punktem wyjścia do dalszych rozmów o bardziej szczegółowych rozwiązaniach
- wskazano na negatywne konsekwencje opisanych powyżej zapisów dla rodziców edukacji domowej (na przykładzie doświadczeń sprzed 2009 r.)
- Pan Minister wyraził przypuszczenie, że napływ rodziców do edukacji domowej wiązał się z negatywnymi zjawiskami w systemie szkolnym, którym obecne kierownictwo MEN się przeciwstawiło
- w odpowiedzi przedstawiciele edukacji domowej podkreślili, że z doświadczenia wynika niewystarczający charakter negatywnej motywacji do podjęcia edukacji domowej. Dzieci, których rodzice decydują o edukacji domowej wyłącznie z powodu negatywnej opinii o szkole, szybko wracają do systemu szkolnego. Potrzebna jest motywacja pozytywna.
- podkreślono również, iż wybór edukacji domowej jest zawsze świadomym wyborem rodzica, wiążącym się z ogromnym nakładem pracy rodziców. Dlatego przejściowe zmiany w systemie oświaty nie mają dużego wpływu na tak ważną decyzję. Podstawą decyzji rodzica jest chęć większego i bardziej świadomego zaangażowania w edukację dziecka, a nie krytyka istniejącego systemu oświaty
- ustalono następujący kalendarz dalszych rozmów:
- kolejne spotkania z udziałem p. Grzegorza Pochopnia odnośnie wyliczenia kosztów edukacji domowej
- podsumowanie spotkań roboczych z p. Grzegorzem Pochopniem podczas spotkania z Ministrem Maciejem Kopciem
- spotkanie z przedstawicielami Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym odnośnie problemów związanych z edukacją domową zgłaszanych przez samorządy i możliwych rozwiązań tych problemów
- spotkanie z udziałem ministra Macieja Kopcia oraz przedstawicieli Departamentu Strategii i Współpracy Międzynarodowej odnośnie edukacji domowej dla Polaków za granicą
- Minister Maciej Kopeć przyjął zaproszenie do udziału w debacie o edukacji domowej w dniu 14 czerwca 2016 r. w ramach organizowanej ogólnopolskiej debaty o systemie oświaty „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra zmiana”