W dniu 31 marca 2016 roku odbyło się trzecie spotkanie pomiędzy przedstawicielami Ministerstwa Edukacji Narodowej a przedstawicielami grupy roboczej ds. kontaktów z MEN (powstałej po spotkaniu w MEN z 11 stycznia 2016 r.).
Ze strony Ministerstwa w spotkaniu wzięli udział:
Maciej Kopeć – podsekretarz stanu w MEN
Grzegorz Pochopień – Departament Współpracy z Samorządem Terytorialnym MEN
Anna Gozdek – doradca w gabinecie politycznym MEN
Emilia Różycka – pracownik MEN
Ze strony edukacji domowej:
Mariusz Dzieciątko – rodzic; 3 dzieci na każdym etapie edukacji; Stowarzyszenie Edukacji w Rodzinie
Jan Urmański – środowisko rodzin wielodzietnych
Anna Zakrzewska – edukacja domowa jako forma wsparcia dla niepełnosprawnych
Adam Wize – przedstawiciel grup katolickich rodzin edukacji domowej
Andrzej Mazan – środowisko rodzin skupionych przy Kolegium Świętej Rodziny
Marianna Kłosińska – środowiska rodziców skupionych w grupach edukacyjnych
Krzysztof Tusiński – środowisko rodziców związanych z edukacją domową dla Polaków za granicą
W trakcie rozmów poruszone zostały następujące tematy:
▪ obecnie trwające prace nad nowelizacją ustawy o systemie oświaty – wg przedstawicieli MEN zmiany nie dotyczą zmiany zasad finansowania i organizacji edukacji domowej
▪ trwające prace nad tzw. dużą nowelizacją ustawy o systemie oświaty – wg przedstawicieli MEN przy okazji kolejnej nowelizacji jest możliwość uwzględnienia zapisów odnośnie finansowania edukacji domowej proponowanych przez środowisko edukacji domowej
▪ możliwość przekazywania środków finansowych bezpośrednio rodzicom – minister Kopeć jest przeciwny takiemu rozwiązaniu, ale wskazał, iż jest to jego prywatna opinia
▪ ze strony MEN istnieje oczekiwanie przedstawienia katalogu świadczeń jakie mogą i powinni otrzymywać ze strony szkoły rodzice edukacji domowej. Wskazano również na konieczność standaryzacji usług edukacyjnych – wnioski po kontroli NIK
▪ według przedstawicieli rodziców w edukacji domowej nie ma możliwości standaryzacji, gdyż każdy przypadek jest indywidualny
▪ według MEN finansowanie edukacji domowej winno być adekwatne do działań, jakie szkoła realizuje wobec dzieci w edukacji domowej
▪ według rodziców nie ma podstaw, aby dzieci w edukacji domowej były traktowane gorzej. To rodzic przeznacza swój czas i energię na edukację swoich dzieci, a środki z dotacji przeznaczane są na pokrycie takich zajęć, których rodzic nie jest w stanie zapewnić samodzielnie ze względu na brak czasu lub umiejętności
▪ wskazano przy tym na opinię Ordo Juris, w której wykazywano, że nie ma podstaw do gorszego traktowania dzieci edukacji domowej. Minister Kopeć potwierdził zapoznanie się z treścią opinii i wskazał, że podnosi ona poprzeczkę wysoko i każe dobrze przyjrzeć się problemowi edukacji domowej
▪ ze strony rodziców postawiono pytanie czy można rozmawiać obecnie o poziomie finansowania na przyszły rok, skoro wg MEN zapewnienie adekwatnego poziomu finansowania wymaga zmian w ustawie o systemie oświaty
▪ przedstawiciele rodziców podnieśli również, że rodzice zostali zaskoczeni zmianami, do których doszło w środku roku szkolnego, a zatem istotne jest aby wypracowanie nowych rozwiązań odbyło się w rozsądnym terminie
▪ przedstawiciele rodziców wskazali również na pewne błędne założenia odnośnie liczenia kosztów edukacji domowej przez MEN. MEN z założenia opierał się bowiem na szkole publicznej. Doświadczenie rodziców jest jednak takie, że zupełnie inaczej takie koszty przedstawiają się w przypadku szkół z duża liczbą dzieci w edukacji domowej.
▪ przedstawiciele rodziców wskazali także, iż subwencja nie pokrywa całych kosztów kształcenia w szkole, które rocznie wynoszą ok. 8 500 zł
▪ przedstawiciele rodziców podkreślili też, że ich celem nie jest ucieczka z systemu oświaty – dziecko w edukacji domowej podlega jednak pewnym obowiązkom wobec szkoły, takim jak np. klasyfikacja
▪ w kwestii postulatów przedstawionych przez grupę roboczą – MEN na ten moment nie może przedstawić swojego stanowiska, gdyż pracuje nad większą zmianą systemową w oświacie
▪ według ministra Kopcia w edukacji domowej można wyróżnić również edukację dla niepełnosprawnych
▪ przedstawicielka środowiska edukacji domowej dla osób niepełnosprawnych odniosła się do problemu dzieci niepełnosprawnych w edukacji domowej. W szkołach dzieci w nauczaniu indywidualnym dostają 1012 godzin przydzielonych konkretnych przedmiotów, a w edukacji domowej gdzie rodzic przejmuje odpowiedzialność za edukację, może realizować to co jest zapisane w orzeczeniu i IPEcie. Umożliwia to dostosowanie realizacji podstawy programowej do poziomu dziecka i jest jeszcze czas i środki na pomoc psychologiczno-pedagogiczną i różnego rodzaju terapie. Dzięki możliwości realizacji podstawy programowej w dogodnym dla rodziców czasie, realne staje się korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogicznej, rehabilitacji czy terapii zawartych w zaleceniach. Często ze względów organizacyjnych trudno jest w szkole stacjonarnej pogodzić zajęcia lekcyjne i pomoc PPP. W edukacji domowej znika problem dojazdów np. na rehabilitację. Uczeń nie musi rezygnować z realizacji programowej tylko robi ją w innym czasie. W tej formie edukacji funkcjonuje też dużo dzieci, których rodzice nie chcą stygmatyzować poprzez opinię PPP.
▪ w kontekście edukacji domowej dla Polaków za granicą MEN widzi tę formę edukacji jako trochę różną od edukacji domowej w Polsce. Przedstawiciel środowiska edukacji domowej pokreślił, iż edukacja domowa w Polsce opiera się na tym samym schemacie co edukacja domowa dla Polaków za granicą największy wpływ na edukację dziecka ma rodzic.
▪ MEN potwierdza przy tym, iż Państwo winno wspierać edukację dla Polaków za granicą
▪ Wg MEN należy się zastanowić w jaki sposób edukacja domowa w ramach polskiego systemu oświaty może być wsparciem dla uczniów, którzy już realizują obowiązek szkolny w kraju pobytu – środowiska polonijne podnoszą głównie potrzebę edukacji z przedmiotów pozwalających na zachowanie tożsamości
▪ MEN chciałby uzyskać ze strony środowiska edukacji domowej dla Polaków za granicą informacje odnośnie poziomu wsparcia zapewnianego rodzicom i kosztów ponoszonych w związku z tym przez szkoły
▪ Istotne jest również przekazanie opinii rodziców, informacji o jakości tej formy kształcenia, o tym co rodzic otrzymuje od szkoły i informacji o oczekiwaniach rodziców
▪ Ze strony rodziców przedstawiono szereg przypadków, takich jak pobyt w krajach obcych kulturowo, krótkotrwały wyjazd za granicę lub chęć powrotu do polskiego systemu oświaty, w których edukacja domowa związana z realizacji pełnej podstawy programowej jest najlepszym i często jedynym rozwiązaniem
▪ Przedstawiciel środowiska ED wskazał, iż inspiracją do rozwoju edukacji dla Polaków za granicą był Program Rozwoju Oświaty Polskiej za Granicą i Oświaty Polonijnej opracowany przez MEN oraz zmiany prawne przygotowane przez MEN w latach 2009-2011. Wskazał także, że edukacja domowa dla Polaków za granicą wsparta edukacją na odległość prowadzona przez szkoły powstała wcześniej niż oferta edukacji na odległość prowadzona przez Ośrodek Rozwoju Edukacji Polskiej za Granicą
▪ Przedstawiciele środowiska wskazali, iż bardziej efektywne finansowo jest wsparcie ucznia, który przebywa za granicą i chce wrócić niż wsparcie ucznia już po powrocie do Polski, gdy ma problemy z adaptacją w polskim systemie oświaty
▪ Minister Kopeć rozumie, że w pewnych sytuacjach osób przebywających za granicą edukacja domowa jest dobrym rozwiązaniem. Poprosił o wskazanie jak ta forma kształcenia może uzupełnić ofertę zapewnianą przez państwowe jednostki
▪ Celem MEN nie jest likwidacja edukacji domowej dla Polaków za granicą. Należy działać w tym kierunku, aby ta forma edukacji była efektywna finansowo
▪ Według Ministra Kopcia należy także sprawdzić na ile można tak samo regulować edukację domową w Polsce, edukację dla niepełnosprawnych i edukację domową dla Polaków za granicą. Minister wskazał także, iż brak narzędzi do wyróżnienia tych 3 form edukacji domowej
▪ Kolejnymi krokami mają być:
▪ Spotkanie z panem G. Pochopieniem 12 kwietnia 2016 r. celem poznania metodyki wyliczeń subwencji dokonywanych MEN a w dalszej kolejności prace nad wyliczeniami odnośnie zadań szkoły w edukacji domowej i związanym z tym poziomem finansowania.
▪ Praca z innymi departamentami merytorycznymi nad poszczególnymi kwestiami szczegółowymi.
